Ένα από τα πιο καίρια ζητήματα που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής μετά την αποφυλάκιση των κρατουμένων, είναι η ψυχοκοινωνική αποκατάσταση και επανένταξη τους στην ευρύτερη κοινωνία, καθιστώντας τους λειτουργικά και ανεξάρτητα άτομα μειώνοντας τα ποσοστά ‘’υποτροπής’’ και επανεγκλεισμού τους.
Είναι πασιφανές πλέον το αξιαίπενο έργο που επιτελείτε εντός των φυλάκων, όπου δίνει στους κρατούμενους πολλαπλές ευκαιρίες να αποκτήσουν τα απαραίτητα εφόδια γνώσεις αλλά και ψυχολογική στήριξη. Αναγνωρίζεται όμως το κενό που υφίσταται εκτός των φυλακών όπου ανατρέπει και ακυρώνει στην ουσία το αρχικό λόγο που στερούνται τα άτομα την ελευθερία τους. Η κοινωνική αποκατάσταση των αποφυλακισθέντων αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο ενός σωφρονιστικού ιδρύματος και το ποσοστό ‘’υποτροπής’’ μπορεί κάλλιστα να θεωρηθεί ως μονάδα μέτρησης της επιτυχίας του.
Ο κρατικός μηχανισμός και ο ρόλος της κοινωνίας ως μέσο προς αναμόρφωση και ψυχοκοινωνική επανένταξη πρώην ενοίκων Σωφρονιστικού Ιδρύματος
Ένα από τα πιο καίρια ζητήματα που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής μετά την αποφυλάκιση των κρατουμένων, είναι η ψυχοκοινωνική αποκατάσταση και επανένταξη τους στην ευρύτερη κοινωνία, καθιστώντας τους λειτουργικά και ανεξάρτητα άτομα μειώνοντας τα ποσοστά ‘’υποτροπής’’ και επανεγκλεισμού τους.
Έχοντας την λανθασμένη άποψη ότι η στέρηση της ελευθερίας εκλαμβάνεται ως τιμωρία και όχι ‘’θεραπευτική παρέμβαση΄΄ τα άτομα αποκλείονται από το δικαίωμα μιας δεύτερης ευκαιρίας και αποκατάστασης τους, εντός του κοινωνικού συνόλου. Λαμβάνοντας υπόψη το κοινωνικό αποκλεισμό που οι πλείστοι έχουν βιώσει, προτού έρθουν σε σύγκρουση με τον νόμο, με συνέπεια την στέρηση της ελευθερίας τους, η κοινωνία οφείλει να αποκαταστήσει το κενό δημιουργώντας ένα αλληλένδετο εξωϊδρυματικό δίκτυο αποκατάστασης, ενισχύοντας έτσι το αίσθημα ασφάλειας που οφείλει να παρέχει το κράτος προς όλους τους πολίτες.
Άλλωστε ποιος ο ρόλος ύπαρξης ή λειτουργίας ενός Σωφρονιστικού Ιδρύματος εν’ απουσία της συμπερίληψης
Τα περισσότερα άτομα που έτυχαν στέρησης ελευθερίας πριν έρθουν σε σύγκρουση με τον νόμο βρέθηκαν σε μια δυσχερή κατάσταση βιωμάτων, δηλαδή δεν μπορούσαν να λειτουργήσουν εντός της κοινωνίας, δεν είχαν την κατάλληλη εκπαίδευση, έτυχαν σχολικού αποκλεισμού, σχολική αποτυχία και παραβατικότητα βρίσκοντας έτσι πιθανή διέξοδο στα ναρκωτικά και άλλες εξαρτήσεις, καταλήγοντας στην εγκληματικότητα και κατά συνέπεια έτυχαν στέρησης ελευθερίας ως τιμωρία και όχι ως θεραπευτική παρέμβαση.
Τα προληπτικά μέτρα συνίσταται να ξεκινήσουν ένα σεβαστό χρονικό διάστημα πριν την αποφυλάκιση και να συνεχιστούν με βάση καθορισμένου εξατομικευμένου προγράμματος ως συνέχεια της θεραπείας εκτός του ιδρύματος. Η αξιολόγηση των αποφυλακισθέντων ώστε να γίνει η απαραίτητη ομαδοποίηση αναγκών είναι αναγκαία όχι ως προς σιγματισμό τους αλλά προς προώθηση ενός ολοκληρωμένου εξατομικευμένου προγράμματος αποκατάστασης.
Η κοινωνία πρέπει να κατανοήσει το συμφέρον που θα έχει, ως γενικό σύνολο βοηθώντας στην επανένταξη των ατόμων και καταρρίπτοντας εν μέρη την ετικέτα του εγκληματία και πρώην φυλακισμένου. Ο στιγματισμός λειτουργεί ως κοινωνικό μοτίβο οδηγώντας τα άτομα να υιοθετήσουν συμπεριφορά η οποία χαρακτηρίζεται ως εγκληματική, αναγκάζοντας τα στην πραγματικότητα να επιστρέψουν σε κοινωνική ομάδα η οποία θα τους αποδεχτεί.
Ως εκ τούτου τα άτομα χρειάζονται άμεσα στήριξη στους πιο κάτω τομείς:
- Παροχή πληροφοριών – Ενημέρωση όσο αφορά την πιο εύκολη συμπερίληψη τους στον κοινωνικό ιστό.
- Νομική συμβουλή – Διευκόλυνση πρόσβασης προς ενημέρωση νομικών θεμάτων
- Θεραπεία – Έλεγχος της συνέπειας επισκέψεων σε Ψυχολόγο ή άλλο θεραπευτή
- Ψυχολογική στήριξη – Συνεργασία με τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας για στήριξη και με στόχο την ψυχοκοινωνική επανένταξη
- Οικονομική βοήθεια – Ενημέρωση προς διευθέτησης επίσπευσης παροχής Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα
Η επαγγελματική αποκατάσταση είναι πρωτεύουσας σημασίας αποκτώντας καθοριστικό ρόλο, εφόσον όσο τα άτομα αποκλείονται από μια εργασιακή ευκαιρία τόσο αυξάνεται η πιθανότητα ‘’υποτροπής’’ αυτών, συνεπώς η επανένταξη τους στην κοινωνία καθίσταται πιο ομαλή έχοντας ενεργοποιηθεί εργασιακά. Η εργασιακή ενεργοποίηση σε συνδυασμό με ένα υποστηρικτικό περιβάλλον, θα επιτρέψει στο άτομο να νιώσει λειτουργικό αποκτώντας τον έλεγχο της ζωής του.
Η κοινωνία δυστυχώς παρουσιάζει έλλειψη επιείκειας ως προς τα άτομα που διώκονται ποινικά
